Επί αιώνες το Τραχύ Κόλι βοήθησε τους βοσκούς στα υψίπεδα της Σκοτίας αλλά δεν ήταν πάντα το κομψό πλάσμα που ξέρουμε σήμερα. Αρχικά ήταν ένα ασήμαντο αγροτόσκυλο, ένα ανάμεσα σε πολλά, αλλά καθώς τα πιο καλά από αυτά διαλέγονταν σαν τσοπανόσκυλα, η ράτσα σταθεροποιήθηκε σταδιακά.
Μόλις πριν ένα αιώνα, οι Βρετανοί άρχισαν να αντιλαμβάνονται τα χαρίσματα του Κόλι. Η βασίλισσα Βικτόρια διατηρούσε και εξέτρεφε Κόλι και ενθάρρυνε το ενδιαφέρον για τη βελτίωσή τους. Σήμερα οι ευκαιρίες των Κόλι για εργασία είναι περιορισμένες αλλά εκπληρώνουν και πολύ ελκυστικά το καθήκον σαν πολύ όμορφοι συνοδοί.
Το Τραχύ Κόλι είναι κομψό και δραστήριο. Το χρώμα είναι συνήθως της άμμου και άσπρο, τρίχρωμο ή μπλε ανακατωμένο με άσπρο. Το ύψος στο ακρώμιο είναι 554 – 604 χιλιοστά για τα αρσενικά, 504 – 554 χιλιοστά για τα θηλυκά. Το βάρος είναι 18 – 29,6 κιλά.